Ο μυστηριώδης ξένος του Mark Twain

Παραθέτω μια σύντομη περίληψη του εκπληκτικού αυτού δημιουργήματος του Mark Twain.


Ένας μυστηριώδης ξένος επισκέπτεται τον νεαρό Τεοντόρ Φίσερ σε κάποιο αυστριακό χωριό του Μεσαίωνα. Είναι ο Σατανάς, που δεν αργεί να δείξει τη δύναμή του. Αναστατώνει το χωριό, τρελαίνει τους αναμάρτητους, σκανδαλίζει τους ιερείς, και τέλος κλονίζει την πίστη του Τεοντόρ στις ηθικές αξίες, γιατί καταφέρνει να του αποδείξει ότι ακριβώς αυτές οι αξίες γεννούν τον πόλεμο, την ανισότητα και όλα τα ανθρώπινα δεινά. Όταν ο Σατανάς φεύγει επιτέλους, ο Τεοντόρ ανακαλύπτει πως όλα αυτά είχαν συμβεί στο όνειρό του. Ένα όνειρο ψεύτικο σαν την ηθική και παράλογο σαν τον Θεό, που από τη μια παιδεύει τους ανθρώπους και από την άλλη τους αναγκάζει να τον λατρεύουν.



Ενα ενδεικτικό κομμάτι απο το βιβλίο ακολουθεί.

Ο Σατανάς παίρνει τον Τίοντορ και ταξιδεύουν στιγμιαία στην μακρινή Κίνα. Εκεί ο Σατανάς ξεναγεί τον Τίοντορ συζητώντας μαζί του. Ο Τίοντορ βρίσκει την ευκαιρία να κάνει πιο "εσωτερικές" ερωτήσεις στον Σατανά

Απο το βιβλίο (απο το κεφάλαιο 6)
" Συζητούσαμε μαζί με τον Σατανά και είχα την ιδέα να τον μεταπείσω να ακολουθήσει μια καλύτερη ζωή απο εδώ και στο εξής. Του είπα για όλα αυτά τα πράγματα που έκανε και τον παρακάλεσα να είναι πιο συνετός με όλα αυτά και επίσης τον παρακάλεσα να σταματήσει να κάνει τους ανθρώπους δυστυχισμένους. Του είπα οτι γνώριζα οτι δεν ήθελε να κάνει κακό αλλα τον ικέτεψα να σκέφτεται τις πιθανές συνέπειες των πραξεών του πρίν τις κάνει με τον γνωστό του παρορμητικό και απρόβλεπτο τρόπο. Αν το έκανε αυτό δεν θα προκαλούσε τόσο πρόβληματα.
Δεν προβληματίστηκε καθόλου απο τα λόγια μου .Έδειξε οτι το διασκεδάζει και επίσης έδειχνε έκπληκτος. Στην συνέχεια μου είπε:
" Τί? Κάνω απρόβλεπτα πράγματα? Στην πραγματικότητα δεν δρώ ποτέ έτσι. Πάντα σκέφτομαι τις πιθανές συνέπειες. Η μάλλον γνωρίζω εξαρχής ποιές θα είναι οι συνέπειες - πάντα."
Πως μπορείς και κάνεις τότε αυτά τα πράγματα τον ρώτησα?
" Θα σου πώ τότε αλλα πρέπει να προσπαθήσεις για να καταλάβεις τι θα σου πώ, αν μπορείς. Ανήκεις σε μια ξεχωριστή ράτσα. Κάθε άνθρωπος είναι μια μηχανή-δυστυχίας και μια μηχανή-ευτυχίας συνδιαζόμενες. Οι δύο αυτές λειτουργίες δουλεύουν μαζί αρμονικά, με εξαιρετική ακρίβεια πάνω στην αρχή του δίνω-και-πέρνω. Για κάθε ευτυχία που εμφανίζεται στο ένα τμήμα, το άλλο τμήμα είναι έτοιμο να αλλάξει αυτήν την κατάσταση με μία δυστυχία, μπορεί και με καμιά δωδεκάδα απο αυτές. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανθρώπινη ζωή είναι ισσόποσα διαιρημένη μεταξύ ευτυχίας και δυστυχίας. Όταν αυτό δεν συμβαίνει η δυστυχία υπερισχύει πάντα - ποτέ δεν συμβαίνει το αντίθετο. Μερικές φορές οι πράξεις και οι τάσεις ενός ανθρώπου είναι τέτοιες ώστε η μηχανή-δυστυχίας μπορεί να κάνει όλη την δουλειά. Ενός τέτοιου είδους άνθρωπος περνάει όλη του την ζωή αγνοώντας του τι σημαίνει η ευτυχία. Οτι και αν αγγίζει οτι και αν κάνει του φέρνει κακοτυχία και δυστυχία. Έχεις δεί τέτοιους ανθρώπους ? Σε αυτού του είδους τον άνθρωπο η ζωή δεν αποτελεί μια αξία απο μόνη της , σωστα? Είναι μόνο μια δυστυχία. Μερικές φορές για μία ώρα ευτυχίας η μηχανή του ανθρώπου τον κάνει να πληρώσει χρόνια δυστυχίας. Δεν το ήξερες αυτό ? Θα σου δώσω κάποια παραδείγματα για να καταλάβεις.Οι ανθρωποι του χωριού σου δεν είναι τίποτα για μένα , το ξέρεις αυτό έτσι δεν είναι? "
Δεν ήθελα να του μιλήσω απερίφραστα και έτσι του είπα οτι το υποπτευόμουν.
" Η διαφορά μεταξύ των ανθρώπων του χωριού σου και εμού είναι αβυσαλέα , δεν μετριέται. Δεν έχουν καμία νοητική ικανότητα."
"Καμία νοητική ικανότητα?" , απόρησα.
"Τίποτα που να μοιάζει με αυτή. Οι άνθρωποι δεν έχουν κάτι κοινό με εμένα - κανένα σημείο επαφής δεν υπάρχει. Έχουν ανόητα μικρά αισθήματα, ανόητες μικρές ματαιοδοξίες,απρέπειες και φιλοδοξίες. Η ανόητη μικρή ζωή τους δεν είναι τίποτα άλλο απο ένα γέλιο, ενας αναστεναγμός και ενας αφανισμός. Επίσης δεν έχουν καμία αίσθηση. Μόνο την αίσθηση του τι είναι "Ηθικό". Θα σου δώσω να καταλάβεις με ένα παράδειγμα. Εδώ κάτω στο έδαφος είναι μια κόκκινη αράχνη. Μπορείς να φανταστείς εναν ελέφαντα να ενδιαφέρεται για αυτή? Ο ελέφαντας δεν μπορεί να συρρικνώσει την συμπόνοια του σε αυτό το μικροσκοπικό επίπεδο. Ο άνθρωπος είναι για μένα οτι είναι η κόκκινη αράχνη για τον ελέφαντα. Ο ελέφαντας δεν έχει κάτι εναντίον της αράχνης. Δεν μπορεί να κατέβει σε αυτό το μικροσκοπικό επίπεδο. Και εγώ δεν έχω κάτι εναντίον του ανθρώπου. Ο ελέφαντας είναι απαθής το ίδιο και εγώ. Ο ελέφαντας δεν θα έμπαινε στον κόπο να κάνει κακό στην αράχνη. Αν περνούσε απο το χέρι του θα της έκανε καλό και δεν του κόστιζε τίποτα. Έχω παρέχει στους ανθρώπους καλές υπηρεσίες αλλα όχι κακά πράγματα.
Ο Ελέφαντας ζεί έναν αιώνα , η κόκκινη αράχνη μια μέρα.Σε δύναμη, διανόηση και αξιοπρέπεια το ένα πλάσμα απέχει απο το άλλο αστρονομική απόσταση.Σε όλες τις ποιότητες ο άνθρωπος είναι πολύ κατώτερος απο εμένα οπως περίπου ο ελέφαντας με την αράχνη.
Το μυαλό του ανθρώπου μηχανοραφεί άκομψα εδώ και εκεί. To δικό μου δημιουργεί!! Δημιουργεί οτιδήποτε σε οποιαδήποτε στιγμή και χωρίς την χρήση κάποιου υλικού.Δημιουργεί ρευστά, στερεά, χρώματα, οτιδήποτε. Πραγματικά οτιδήποτε. Ένας άνθρωπος φαντάζεται μια κλωστή απο κλωστή απο μετάξι, φαντάζεται την μηχανή που θα το φτιάξει, φαντάζεται μια εικόνα και μετά χρειάζεται βδομάδες για να την συνθέσει πάνω στον καμβά.
Σκέφτομαι ενα ποίημα, μια μουσική , ενα παιχνίδι σκακιού - οτιδήποτε - και αυτό είναι εκεί. Αυτό είναι το αθάνατο μυαλό - τίποτα δεν μπορεί να το ξεπεράσει. Τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει την όραση μου. Οι πέτρες είναι αδιαφανής για μένα και το σκοτάδι της νύχτας είναι για μένα φώς. Δεν χρειάζεται να ανοίξω κάποιο βιβλίο. Απορροφώ όλα τα περιεχόμενα του σε μια στιγμή και είναι αδύνατο να ξεχάσω ούτε μια λέξη. Τίποτα δεν περνάει απο το μυαλό ανθρώπων, εντόμων, πουλιών και άλλων πλασμάτων που να μην μπορώ να το αντιληφθώ. Προσπέλασα το μυαλό ενός σοφού σας σε μια στιγμή , και οι θησαυροί που χρειάστηκε 30 χρόνια να τις αποκτήσει είναι τώρα και δικοί μου.Αυτός βέβαια μπορεί να ξεχάσει , εγώ όμως ποτέ. " "








Το παραπάνω κομμάτι του βιβλίου το μετέφρασα ο ίδιος.
Παρατηρήστε τις ομοιότητες μεταξύ του Σατανά και της σύγχρονης τεχνολογίας.